จาก ASTVผู้จัดการออนไลน์

โดย พชร ธนภัทรกุล
การไหว้พระจันทร์ เป็นการแสดงความเคารพนบนอบต่อธรรมชาติ เพราะคนจีนในสมัยโบราณเชื่อกันว่า พระจันทร์เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์หรือมีเทพเจ้าปกป้องดูแล เช่นเดียวกับพระอาทิตย์ ภูเขา แม่น้ำ และสิ่งอื่นๆในธรรมชาติ จริง ๆ แล้วความเชื่อนี้มีอยู่ในมนุษย์ทุกชาติพันธุ์ การบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในธรรมชาติเหล่านี้ จึงมีมาแต่โบราณกาลแล้ว

การไหว้พระจันทร์เกี่ยวข้องกับความเชื่อในศาสนาเต๋าแน่นอน
ศาสนาเต๋าเชื่อว่า สรรพสิ่งในโลกล้วนมีสิ่งคู่กันอยู่ เช่น ชายคู่กับหญิง พระอาทิตย์คู่พระจันทร์ กลางวันคู่กับกลางคืน สว่างคู่กับมืด เป็นต้น ชาวแต้จิ๋วเรียกสิ่งตรงข้ามที่อยู่คู่กันในธรรมชาติอย่างนี้ว่า อิม-เอี๊ยง (阴阳เสียงแต้จิ๋ว)

สิ่งที่เป็นด้านบวก เช่น ความสว่าง กลางวัน พระอาทิตย์ และชาย ถือเป็นหยาง (เอี๊ยง) สิ่งที่เป็นด้านลบ เช่น ความมืด กลางคืน พระจันทร์ และหญิง ถือเป็นยิน (อิม)

เรื่องเล่าในศาสนาเต๋ามีว่า นานมาแล้ว มีเซียน 3 องค์แปลงกายเป็นคนแก่มาขออาหารจากสุนัขจิ้งจอก ลิง และกระต่าย สุนัขจิ้งจอกและลิงให้อาหารพวกเขา ส่วนกระต่ายไม่ได้ให้ แต่กลับบอกให้พวกเขากินตนเสีย ว่าแล้วก็กระโดดเข้าไปในกองไฟ พวกเซียนจึงส่งกระต่ายขึ้นไปอยู่ในวังจันทราบนพระจันทร์ มีหน้าที่ตำปรุงยาอายุวัฒนะ และอยู่คู่กับนกกาทองสามขาที่เป็นนกวิเศษของพระอาทิตย์ เพื่อสร้างสมดุลของยินหยาง

(หมายเหตุ -เซียน (仙หรือ “เซียง” ในเสียงแต้จิ๋ว) หมายถึงคนที่บำเพ็ญตนจนสำเร็จมรรคผลแห้งเต๋า สามารถเหาะขึ้นไปบนสวรรค์ ไปอยู่ร่วมกับพวกซิ้ง (神เสียงแต้จิ๋ว) ที่เป็นเทพเจ้าดั้งเดิมบนสวรรค์อยู่แล้ว)

ด้วยความที่พระจันทร์มีคุณสมบัติเป็น “อิม” หรือเป็นผู้หญิง ดังนั้น ผู้ชายที่มีคุณสมบัติเป็น “เอี๊ย” จึงไม่ไหว้พระจันทร์ ด้วยเกรงว่าจะ “ชง” หรือปะทะทำลายกัน นี่ทำให้การไหว้พระจันทร์เป็นเรื่องของผู้หญิงไปโดยปริยาย ซึ่งเราดูจากเครื่องไหว้ จะพบว่า นอกจากผลไม้ต่าง ๆ และขนมเปี้ยหลายหลากชนิดแล้ว ยังมีเครื่องไหว้ที่เป็นของใช้สำหรับสตรีทั้งสิ้น

อาม่าเคยพูดให้ฟังว่า พระจันทร์เป็นเทพผู้หญิง จึงต้องจัดของใช้ในบ้าน และข้าวของเครื่องใช้ที่ผู้หญิงใช้กันมาไหว้ เช่น กะละมังล้างหน้า ผ้าเช็ดตัว ผ้าเช็ดหน้า แปรงสีฟัน ยาสีฟัน แป้งทาหน้า แป้งฝุ่น เครื่องหอมต่างๆ เป็นต้น ซึ่งทำให้ของไหว้เครื่องไหว้เหล่านี้ ดูแปลกไปจากการไหว้เทพเจ้าอื่นๆ

การไหว้พระจันทร์ จึงต่างจากการไหว้เทพเจ้าอื่น ๆ ตรงที่ไม่มีการเซ่นสรวงด้วยเนื้อสัตว์ใด ๆ คงมีแต่ผลไม้ ขนมนานาชนิด และของใช้ของผู้หญิงเท่านั้น

ชาวจีนเชื่อในคำสอนของขงจื๊อพอ ๆ กับที่นับถือศาสนาเต๋า ชาวจีนจึงไหว้ทั้งเทพเจ้าหรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ต่าง ๆ รวมทั้งพระจันทร์ตามความเชื่อศาสนาเต๋า และก็ไหว้บรรพชนเพื่อแสดงความกตัญญูตามตำสอนของขงจื๊อด้วย ชาวจีนบางส่วนในไทยยังได้เพิ่มเติมความเชื่อทางพุทธ (มหายาน) เข้าไปด้วย โดยนำรูปบูชาเจ้าแม่กวนอิมมาตั้งบูชาในพิธีไหว้พระจันทร์ด้วย การไหว้พระจันทร์จึงผนวกเอาการไหว้เจ้าแม่กวนอิมไว้ด้วยอย่างแนบเนียน ซึ่งก็ไม่ใช่เรื่องแปลก เพราะหยู-เต้า-ฝอ (儒道佛) หรือคำสอนของขงจื๊อ ศาสนาเต๋า และศาสนาพุทธ เป็นสามความเชื่อหลักที่ผูกพันกับชีวิตของคนจีนมาแต่โบราณอยู่แล้ว

เอาละ เรื่องของความเชื่อ ว่ากันเท่านี้ เรามาดูกันว่า ของไหว้พระจันทร์มีอะไรบ้าง นอกจากขนมไหว้พระจันทร์ที่ทราบกันดีอยู่แล้ว ยังมีพวกถั่วงา ผลไม้ต่างๆ เช่น สาลี่ แอปเปิ้ล องุ่น ทับทิม กล้วยหอม ส้ม แตงโม ส้มโอ กระจับ (ซึ่งในไทยไม่ค่อยเห็นแล้ว) ถั่วแระต้มน้ำเกลือ เป็นต้น

ชาวจีนในไทยนิยมไหว้ด้วยส้มโอ และใช้อ้อยสองต้นผูกสองปลายให้โค้งทำเป็นประตูซุ้ม ชาวยูนนานนิยมไหว้ด้วยถั่วแระต้มน้ำเกลือ ส่วนชาวส่านซีจะไหว้ด้วยแตงโม ซึ่งทั้งหมดจะกลายเป็นของทานเล่นเมื่อไหว้พระจันทร์เสร็จแล้ว

ของไหว้ที่เด่นที่สุดในค่ำคืนเดือนเพ็ญนี้ ก็คือ ง่วยเปี้ย (月饼เสียงแต้จิ๋ว) หรือขนมไหว้พระจันทร์นั่นเอง ขนมไหว้พระจันทร์ชนิดที่เรารู้จักกันดี คือขนมไหว้พระจันทร์ตำรับกวางตุ้ง หรือที่ชาวจีนเรียกว่า กว่างซื่อเยว่ปิ่ง (广式月饼เสียงจีนกลาง) ลักษณะเป็นก้อนกลมแบน ชิ้นหนามาก ไส้เยอะ เปลือกบางไม่ซ้อนทับเป็นชั้น ซึ่งมีหลายไส้มาก เช่น ไส้ถั่วเขียวบด ไส้ถั่วดำบด ไส้ลูกบัวบด ไส้ถัวงาที่เรียกว่า โหงวยิ้ง ในไทยยังนิยมทำชนิดไส้ทุเรียนด้วย

 

ดูเหมือนคนไทยจะรู้จักแต่ขนมไหว้พระจันทร์ตำรับกวางตุ้งชนิดนี้ชนิดเดียว เพราะเวลาพูดถึงขนมไหว้พระจันทร์ ทุกคนก็จะเข้าใจว่า คือขนมชนิดนี้ ขนมชนิดอื่นไม่ใช่ขนมไหว้พระจันทร์ จนมันกลายเป็นขนมที่เป็นสัญลักษณ์ของเทศกาลไหว้พระจันทร์ไปแล้ว ทั้ง ๆ ที่จริง ๆ แล้ว ชาวจีนมีขนมไหว้พระจันทร์มากมาย แตกต่างกันไปในชาวจีนแต่ละกลุ่มแต่ละท้องถิ่น เช่น ขนมไหว้พระจันทร์ของยูนนาน ที่ดูคล้ายซาลาเปา เป็นก้อนกลมฐานแบน จุดเด่นคือไส้ที่ต้องใส่ขาหมูเค็มยูนนาน หรือแฮมยูนนาน ที่เรียกว่า หวิน-หนาน-หัว-ถุ่ย หรือเรียกย่อๆว่า หวิน-ถุ่ย (云南火腿/云腿เสียงจีนกลาง) ซึ่งเป็นขอดีของยูนนาน รสชาติเค็ม ๆ หวาน ๆ เมื่อครั้งที่พำนักอยู่ที่เมืองคุนหมิงหลายปี เคยได้ทานแล้ว บอกได้ว่า อร่อยมาก

 

ชาวแต้จิ๋วใช้ขนมเปี้ยที่ทำขายเป็นปกติอยู่แล้วมาไหว้พระจันทร์ ที่ขึ้นชื่อลือชาได้แก่ ขนมงาแผ่น ขนมง้วยกอ (月糕) โหงวหยิ่งเปี้ย (伍仁饼) ซังเพ็งเปี้ย (双聘饼) เต่าซาเปี้ย (豆沙饼) จูชังเปี้ย (珠葱饼) เป็นต้น ยกเว้นสองชื่อแรกแล้ว ขนมชื่ออื่นที่เหลอทั้งหมด จะเรียกรวมกันว่า หล่าเปี้ย (朥饼) ซึ่ง “หล่า” คำนี้หมายถึงน้ำมันหมู ที่เรียกอย่างนี้ เพราะใช้น้ำมันหมูผสมนวดแป้ง และใช้มันหมูผสมในไส้ขนมด้วยนั่นเอง (หมายเหตุ -ชื่อจีนของขนมทั้งหมดใช้เสียงแต้จิ๋ว)

ไส้ของขนมเปี้ยเหล่านี้ มักประกอบด้วยน้ำมันถั่วลิสงหรือน้ำมันพืช มันเปลวหมู น้ำตาลทรายขาว มันหมูแข็ง ผงมันเปลวเอาไว้ห่อพวกเผือกกวนหรือลูกบัวกวน ถั่วดำกวน ถั่วเขียวกวน ฟักเชื่อมสับหรือหั่นเป็นชิ้นเล็ก ๆ เมล็ดเห็งหรือถั่วอัลมอนด์ เมล็ดในลูกสมอ เมล็ดงา หมูแฮมจีนหรือขาหมูรมควัน เป็นต้น และมีต้นหอมหรือผักชีโรยหน้าให้กลิ่นหอม ส่วนเปลือกขนมเปี้ยแต้จิ๋วทำจากแป้งหมี่ เอกลักษณ์คือ แผ่นแป้งบาง ๆ ที่ซ้อนทับกันเป็นชั้น ๆ จนหนาพอประมาณ ขนมหล่าเปี้ยถูกใช้เป็นขนมไหว้พระจันทร์มาตลอด

ขนมหล่าเปี้ยไส้ตังกวยแฉะ (冬瓜册) เป็นขนมที่อาม่าชอบทานมาก ไส้ทำจากมันหมู ฟักเชื่อม ต้นหอมซอยเจียวน้ำมัน และงา ตัวแป้งหมี่ที่นวดไว้ทำเปลือกจะผสมน้ำมันหมูเข้าไปด้วย โรยงาไว้บนหน้าขนม พร้อมประทับตราตัวอักษรจีนสีแดง ซึ่งอาจเป็นชื่อร้าน ชื่อขนม คำมงคล ห่อด้วยกระดาษแก้วใสปิดมิดชิด บรรจุอยู่ในกล่องฝาพื้นสีแดงมีคำจีนและลวดลายสวยงาม

ขนมหล่าเปี้ยชนิดสองไส้ที่อาม่าเรียก ซังเพ็งเปี้ย ส่วนมากจะเป็นถั่วดำหรือถั่วกวนครึ่งหนึ่ง อีกครึ่งหนึ่งเป็นฟักเชื่อมมันหมู ขนมซังเพ็งเปี้ยดั้งเดิมจะเป็นอย่างนี้ แต่ต่อมามีการทำเป็นไส้เค็มและหวานในชิ้นเดียวกัน ส่วนที่เป็นไส้เค็มมีไข่แดงเค็มหรือขาหมูรมควันหรือมันเปลวหมู ไส้หวานก็จะเป็นพวกถั่วเขียวกวนหรือลูกบัวกวน ทำให้มีรสชาติหวาน ๆเค็ม ๆ คล้ายขนมไหว้พระจันทร์ตำรับกวางตุ้งที่มีไข่แดงเค็ม ขาหมูรมควัน และลูกบัวกวน

ขนมหล่าเปี้ยชนิดที่ชอบทานกันทั้งบ้านคือ โงวยิงเปี้ย หรือโหงวยิ้ง เป็นขนมที่ใช้เนื้อในของเมล็ดพืช 5 ชนิดทำไส้คือ เม็ดลูกสมอ กวยจี้ (เม็ดแตงโม) ถั่วลิสง ถั่วเห็ง (อัลมอนด์) และงา ดูหน้าตาภายนอกที่เป็นก้อนกลมแบนหนา จะคล้ายขนมไหว้พระจันทร์ตำรับกวางตุ้งมาก ต่างกันตรงเปลือกแป้งที่ยังคงเป็นแผ่นแป้งบาง ๆ ซ้อนทับกันหลายชั้น ซึ่งเปลือกของขนมไหว้พระจันทร์ตำรับกวางตุ้งจะไม่มีลักษณะยี้

นอกจากขนมเปี้ยเด่น ๆ 3 ชนิดนี้แล้ว ยังมีขนมหล่าเปี้ยไส้ถั่วกวนต่าง ๆ เช่นไส้ถั่วเขียวกวน ถั่วดำกวน หรือถั่วแดงกวน และยังมีไส้ลูกบัวกวน ไส้เผือกกวนอีกด้วย

จุดเด่นของขนมหล่าเปี้ยของชาวแต้จิ๋วคือ มันมาก แต่หอมอร่อย เปลือกหนา แต่เนื่องจากเป็นแผ่นแป้งบาง ๆ ซ้อนกันหลายชั้น จึงกรอบร่วน รสชาติขนมหวาน หอม และมันอร่อย เป็นของว่างคู่น้ำชาดีนักเชียว

 

ขนมโก๋ก็เป็นขนมอีกชนิดหนึ่ง ที่ชาวแต้จิ๋วใช้เป็นขนมไหว้พระจันทร์ด้วย เรียกว่า “ง้วยกอ” เป็นขนมที่ทำจากแป้งข้าวเหนียวผสมน้ำตาลทราย อาจใส่เมล็ดแตงโตด้วย อัดใส่พิมพ์เป็นรูปต่างๆ ส่วนมากจะทำเป็นชิ้นกลมแบนไม่หนามากนัก ทำเป็นชิ้นเดียว

ขนมโก๋อีกชนิดหนึ่ง ลักษณะเป็นขนมทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้าออกแนวยาว ตัวขนมจะถูกตัดเป็นแผ่นบาง ๆ ดูซ้อนกันเป็นใบ ๆ เหมือนหน้าหนังสือ จึงเรียกว่า จือแฉะกอ (书册糕) หรือขนมโก๋ทรงหนังสือ สามารถลอกมาทานทีละแผ่นได้ 

ส่วนขนมโก๋ชิ้นเล็ก ลักษณะทรงกลมแบน มี 2 ชนิด ชนิดสีขาว ทำจากแป้งข้าวเหนียวผสมน้ำตาลทราย ใช้แม่พิมพ์อัดชึ้นรูปให้เป็นก้อน เรียกว่า แปะกอ (白糕) หรือขนมโก๋ขาว กับชนิดสีเหลือง ทำจากถั่วเขียวซีกนึ่งแล้วยีให้ร่วนซุย แล้วใช้แม่พิมพ์อัดชึ้นรูปให้เป็นก้อนเช่นกัน เรียกว่า เหล็กเต่ากอ (绿豆糕) หรือขนมโก๋ถั่วเขียว ขนมโก๋ชิ้นเล็กทั้งสองชนิดนี้ มีทั้งชนิดไม่มีไส้และชนิดมีไส้ทุเรียนกวน

สุดท้าย คือ ขนมงาแผ่น เป็นขนมเปี้ยแผ่นกลมบาง ด้านหน้าโรยงา ไส้ในคือฟักเชื่อมผสมมันหมู จึงทั้งหวานทั้งมัน อันเป็นจุดเด่นของขนมนี้ มีทั้งชิ้นใหญ่ขนาดจานกับชิ้นเล็กขนาดฝ่ามือ

เวลาชาวแต้จิ่วพูดถึงขนมไหว้พระจันทร์ พวกเขาจึงหมายถึงขนมโก๋กลมแบนชิ้นใหญ่ กับขนมงาแผ่นชิ้นใหญ่สองชนิดนี้มากกว่าขนมหล่าเปี้ยชนิดอื่น

ทั้งหมดนี้เป็นขนมที่ชาวแต้จิ๋วใช้ไหว้พระจันทร์กัน ซึ่งจะเห็นว่า มีให้เลือกอย่างหลากหลายมากทีเดียว บอกให้รู้ไว้ ไหว้พระจันทร์นี้จะได้เลือกทานขนมอื่น ๆ บ้าง ไม่ต้องจำเจอยู่กัขนมไหว้พระจันทร์เดิม ๆ อีก

 

 

 

#eosgear,#ถุงมือกันบาด,#อะไหล่ victorinox, #victorinox มือสอง,#มีดเดินป่า ตราจรเข้,#Ralph Martindale,อุปกรณ์ป้องกันอุบัติภัย,เอาตัวรอดภาวะวิกฤต